اهمیت تفکیک نکات متعارف و نامتعارف در اطلاق مقامی دلیل واحد
در بحث اطلاق مقامی دلیل واحد، باید میان نکات متعارف و نکات نامتعارف تفکیک قائل شد. نکات نامتعارف، نیازمند بیان اثباتی هستند و در صورت نبود چنین بیانی، اطلاق مقامی دلیل، آنها را نفی می‌کند. این بدان دلیل است که سکوت برای افهام نکات نامتعارف کفایت نمی‌کند.
نقش سکوت متکلم در افهام
در بحث اطلاق مقامی، بارها تأکید کرده‌ایم که وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد، چنانچه آن حادثه به شکلی نامتعارف رخ داده باشد، متکلم هنگام گزارش آن، به آن حالت نامتعارف اشاره می‌کند؛ اما اگر آن حادثه به شکل متعارف رخ داده باشد، متکلم یا اصلاً به آن ملتفت نمی‌شود، یا اگر متلفت شود، این امکان وجود دارد که برای افهام آن، به سکوت اکتفا کند.
گفتنی است، اطلاق مقامی دلیل واحد دارای نکات متعددی است که اکنون در صدد بیان آنها نیستیم؛ ولی اصلی‌ترین نکتۀ اطلاق مقامی دلیل واحد، همین است که سکوت متکلم، تنها برای افهام نکات متعارف کارایی دارد؛ و برای افهام نکات نامتعارف لازم است بیان اثباتی اقامه شود.
جلسه ۴۸
۴ آذر ۱۴۰۳