متن روایت سلیمان بن حفص مروزی
سلیمان بن حفص روایتی از ابوالحسن علیه السلام در مورد سجده شکر نقل کرده است. مرحوم صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا تردید نموده که مراد از ابوالحسن در سند این روایت کیست، ولی در کتاب فقیه تصریح به نام امام رضا علیه السلام کرده است. این روایت به شرح زیر است:
«وَ رُوِيَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ حَفْصٍ الْمَرْوَزِيِّ أَنَّهُ قَالَ: كَتَبَ إِلَيَّ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع- قُلْ فِي سَجْدَهِ الشُّكْرِ مِائَهَ مَرَّهٍ- شُكْراً شُكْراً وَ إِنْ شِئْتَ عَفْواً عَفْواً»[1].
تحلیل سند: تعیین مراد از کنیه «ابوالحسن» با توجه به روایات دیگر
احتمال زیاد آن است که این روایت از امام هادی علیه السلام است. در کافی این روایت به شرح زیر وارد شده است:
«مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ حَفْصٍ الْمَرْوَزِيِّ قَالَ: كَتَبَ إِلَيَّ الرَّجُلُ ص فِي سَجْدَهِ الشُّكْرِ…»[2].
سلیمان بن حفص مروزی یکی دو مکاتبه با تعبیر ابی الحسن نقل کرده است[3]. ولی در روایات دیگر که مکاتبه نیست از تعابیر دیگری استفاده کرده است؛ مثل «عن ابی الحسن العسکری»[4] و «الرجل»[5] و «المبارک»[6] و «الرجل العسکری»[7] و «ابو الحسن الاخیر»[8] و «الفقیه»[9] و «الفقیه العسکری»[10].
نتیجه‌گیری: مراد از ابوالحسن در این روایت، امام هادی علیه السلام است
نتیجه آنکه روایت مربوط به سجده شکر از امام هادی علیه السلام است؛ چرا که در کافی این روایت با تعبیر «الرجل» ذکر شده و مراد از این عنوان در نقل های دیگر سلیمان بن حفص امام هادی علیه السلام است. علت تعبیر به «الرجل»، تقیه شدید است.
اما مراد از ابوالحسن در روایت سلیمان بن حفص که مربوط به محل بحث در مساله صاع است در جلسه آینده ذکر می‌گردد.
عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۱۳۲؛ من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۳۰. ↩︎
الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج۳، ص۳۲۶. ↩︎
مثل روایت ۱۲۸۶۰ جامع احادیث الشیعه، ج۹، ص۱۷۳. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۳، رقم ۱۲۸۶۱. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۵، رقم ۱۲۸۷۰. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۵، رقم ۱۲۸۷۱. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۵، رقم ۱۲۸۷۲. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۶، رقم ۱۲۸۷۳. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۶، رقم ۱۲۸۷۴. ↩︎
همان، ج۹، ص۱۷۶، رقم ۱۲۸۷۵. ↩︎