حسین بن عبیدالله ولو توثیقی از قدماء ندارد ولی شیخ طوسی در رجال میگوید: «کثیر السماع عارف بالرجال» و نجاشی نیز در مورد ایشان میگوید: «شیخنا رحمه الله» .
مرحوم خویی فرمودهاند: تمام مشایخ نجاشی ثقات هستند چون در یک جا گفته است که من احادیث زیادی را از یک شخصی شنیدم فترکت الروایة عنه الا بواسطة بینی و بینه چون رأیت ان شیوخنا یضعفونه، دیدم مشایخ من این شخص را تضعیف میکنند، بیواسطه دیگر از او نقل نمیکنم با اینکه روایت از او زیاد شنیدم، آقای خوئی میگویند: پس معلوم میشود نجاشی از انسان ضعیف نقل روایت نمیکند. طبق این مبنا حسین بن عبیدالله چون از مشایخ نجاشی است وثاقت او ثابت میشود.
ولی این برای ما ثابت نیست زیرا ممکن است تضعیف مشایخ برای نجاشی مهم بوده است و ایشان نمیخواهد اعتبارش در مجتمع علمی شیعه پایین آورده شود ولی التزام ندارد که از شخصی که از نظر خودش مجهول یا ضعیف است، روایت نقل نکند.
اما تعبیر «شیخنا رحمه الله» در کلام مرحوم نجاشی یا تعبیر «کثیر السماع عارف بالرجال» در کلام مرحوم شیخ طوسی حسن ظاهر ایشان را ثابت میکند و حسن ظاهر نیز اماره عدالت است. جلالت ایشان آنقدر زیاده بوده است که عامه نیز نتوانستند در مورد فضائل ایشان سکوت کنند؛ ابن حجر عسقلانی در مورد ایشان میگوید: «من کبار شیوخ الشیعة کان ذا زهد و ورع و حفظ»( لسان المیزان جلد 3 صفحه 173) در جای دیگر میگوید: «شیخ الرافضة»(همان، ص186) ذهبی میگوید «شیخ الشیعة و عالمهم کان ذا زهد و ورع و حفظ»، از مجموع این قرائن وثوق به جلالت قدر حسین بن عبیدالله غضائری پیدا میشود.
ضابط به آن معنا که فراموشی زیاد ندارد که اصل عقلایی آن را اثبات میکند. … و اینکه مظنونات را نقل نمیکند این از شئون عدالت شخص است که کار حرام نمیکند قول به غیر علم مرتکب نمیشود.
¨ خارج اصول استاد شهیدی 09/12/1402