تفاوت سیره‌ی متشرعه با سیره‌ی عقلائیه و شرط حجیت سیره‌ی متشرعه

مرحوم سید یزدی فرموده‌اند: کمیت مأکول و مشروب در بطلان صوم اثری ندارد بنابراین قلیل و کثیر مأکول و مشروب نیز موجب بطلان صیام می‌شود
مرحوم آقای خویی و برخی دیگر علاوه بر اطلاقات سیره‌ی متشرعه را نیز به عنوان دلیل بر این مطلب بیان کردند. منتها سیره متشرعه غیر از سیره عقلائیه است سیره متشرعه نیاز به امضاء دارد، چون کشف معلول از علت می‌کند. از این باب نیست که یک سیره‌ای در مرآی و مسمع شارع و امام معصوم علیهم السلام بود و ایشان از آن ردع نکردند و سیره را امضاء کرده‌اند. آن سیره‌های عقلائی هستند که نیاز به امضاء دارند ولی سیره متشرعه امضاء نمی‌خواهند، چون نفس بودنش دلیل حجیتش است منتهی سیره متشرعه زمانی امضاء نمی‌خواهد و کشف معلول از علت می‌کند که از حاق حاصل شده باشد یعنی از حاق گوش دادن به فرمایش ائمه علیهم السلام حاصل شده باشد. یعنی متشرعه نه از باب اینکه فتوای فقیه را عمل کرده‌اند، بلکه ما یقین داشته باشیم متشرعه این سیره را بما هم متشرعه دارند و این سیره گرفته شده از فرمایش ائمه اطهار علیهم السلام است. البته مراد این نیست که این پیش‌فرضش است بلکه این فرض (برخواسته از فرمایش معصوم علیهم السلام) نباید مانع نداشته باشد.
مراد از این که سیره‌ی متشرعه کشف معلول از علت می‌کند این است که وقتی سیره متشرعه بما هم متشرعه ثابت است گفته می‌شود حتما مطلبی از امام معصوم علیه السلام رسیده بوده که متشرعه دارند عمل می‌کنند. و این کشف، زمانی است که مانعی نداشته باشد. اگر احتمال عقلائی داده شود که این سیره متشرعه برخواسته از فتوای فقهاء است این مانع کشف معلول از علتش می‌شود، بنابراین مفید نیست. بسیاری از سیره های متشرعه دچار این مشکل هستند. یعنی احتمال عقلائی داده می‌شود که تا زمانی اصلا متشرعه اینطور عمل نمی‌کردند بعدها در اثر فقهای فتوا عمل کردند، در قرن دوم و سوم، اجتهاد و استنباط های فقهاء بوده که اینجور عمل کرده‌اند.
بنابراین ممکن است اینجا در اصل حجیت سیره متشرعه، شبهه شود. مرحوم آقای خوئی و مرحوم آقای حکیم به آن تمسک می‌کنند ولی آیت الله شبیری حفظه الله در آن خدشه می‌کند. انصافا در بعضی موارد حجیت سیره متشرعه قابل تشکیک است.