نسبت به مقبوله عمربن حنظله نیز مرحوم خویی فرمودند: سندا ضعیف است زیرا عمر بن حنظله توثیق ندارد. لذا ایشان معتقد هستند که دلیل معتبری بر نصب قاضی در عصر غیبت وجود ندارد و فقط از باب علم به مذاق شارع که راضی به اختلال نظام نیست کشف میشود که در زمان غیبت فقیه عادل نیز میتواند قضاوت کند . زیرا این مقبوله به سبب ضعف سند معتبر نیست و معتبره أبی خدیجه نیز مربوط به قاضی تحکیم است.
این اشکال نسبت به مقبوله عمر بن حنظله تمام نیست زیرا مشایخ ابن أبی عمیر و بزنطی و صفوان ثقات هستند زیرا شیخ طوسی رحمه الله در مورد این سه نفر فرمودهاند: «عرفوا بانهم لایروون و لایرسلون الا عن عمن یوثق بهم» و طبق این مبنا سند این روایت قابل تصحیح است زیرا
اولا: در یک روایت صفوان از عمر بن حنظله نقل حدیث کرده است.(من لایحضره الفقیه، ج3، ص461)
ثانیا: صفوان در موارد زیاد از یزید بن خلیفه نقل روایت کرده است. یکبار نیست چندین بار است. و یزید بن خلیفه نیز در یک روایت نقل میکند «عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خَلِيفَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ عُمَرَ بْنَ حَنْظَلَةَ أَتَانَا عَنْكَ بِوَقْتٍ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذاً لَا يَكْذِبُ عَلَيْنَا» عمر بن حنظله راجع به وقت نماز از شما حدیثی نقل کرد، حضرت فرمود اگر عمر بن حنظله نقل کرده او به ما دروغ نمیبندد یعنی ثقه است. فروع کافی جلد 4 صفحه 144.
¨ خارج اصول استاد شهیدی - 02/12/1402