در ادامه صاحب عروه می فرمایند اگر سگ و خوک با هم نزدیکی کردند یا با یکی از آنها حیوان دیگری نزدیکی کردند و حیوانی متولد شد، چه حکمی دارد؟ امروزه تلقیح مصنوعی و ژنتیک هم داریم که به نزدیکی نیاز ندارد.
نکته: ما در این مسأله آیه و روایت نداریم. بله روایاتی در مورد قاطر داریم اما راجع به سگ و خوک نه.
چند حالت در مسأله است: حیوان متولد شده از سگ و خوک – حیوان متولد شده بین سگ یا خوک و غیر آنها که امکان دارد هر کدام نر یا ماده باشد.
سگ و خوک نر یا ماده با هم نزدیکی کنند. روایاتی که داشتیم، دال بر نجاست سگ یا خوک بود پس اگر بر حیوانی عرفا اسم سگ یا خوک صدق کند، ادله شامل آن ها می شود و احکام دیگر مانند تعفیر را هم دارد. اما اگر اسم هیچ کدام از سگ و خوک صدق نکرد، تطبیق ادله لفظیه با عرف است لذا ادله نجاست نمی آید و طبیعتا قاعده طهارت جاری می شود.
در این بیانی که مطرح شد، ما به عنوان مأخوذ در روایات، موضوعیت دادیم و تطبیق را هم به عرف دادیم.
إن قلت: آیا عنوان سگ و خوک در این روایات مشیر و طریقی به یک حقیقت نبوده که حکم در حقیقت برای آن باشد؟
پاسخ وقتی ما موضوعیت را به لسان دلیل و تطبیق را به عرف می دهیم، همین که عرف آن عنوان را ندید، حکم می رود. اما اگر حکم بروی ذو الطریق برود، ممکن است عنوان نیاید اما حکم باقی خواهد بود.
…در تأسیسیات که نزد عرف آن ملاک و مطلب نیست بلکه شارع آن را آورده، اگر شارع بگوید من آن را به چه ملاکی تأسیس کردم ما هم همان ملاک را اخذ و طبق آن حرکت می کنیم اما اگر شارع ملاک را بیان نکرد، ما علم غیب نداریم و حتی اگر حدس هم بزنیم که ملاک و ذو الطریق چیز دیگری بوده، حکمت می شود و حکم دائر مدار آن نخواهد بود. مثلا حرمت گوشت خوک تأسیس شارع است و ما دلیل آن را نمی دانیم حال اگر مطلبی را حدس زدیم، نمی توانیم بگوییم این حکم طریق به آن است بلکه حکمت خواهد شد.
در ما نحن فیه، شارع حکم به نجاست سگ و خوک کرده است و ما حقیقتی که شارع بر اساس آن حکم به نجاست کرده را نمی دانیم لذا نمی توانیم بگوییم عنوان کلب یا خنزیر، طریقی برای آن حقیقت هستند تا نتیجه بگیریم چون آن حقیقت در ما نحن فیه هست، آن نجاست هم هست. در نتیجه ما می مانیم و همان اسم با تطبیق عرفی. هر جا عرفا عنوان کلب یا خنزیر صدق کرد، حکم هم می آید چه آن ذوالطریقی که ما حدس می زنیم باشد یا نباشد.
114 تفریعات بر عروه - متولد از سگ و خوک 28 اردیبهشت 1404.docx (121.6 کیلوبایت)